De vijg is geen doorsnee vrucht. De bloemen van de vijgenboom zitten aan de binnenkant van de vrucht, in dit geval de vijg. Nu horen we je denken: ,,Als de bloem aan de binnenkant zit: hoe kan deze dan bestoven worden?'' Bij de meeste vijgenbomen komt daar de vijgenwesp om de hoek kijken.
Vijgenwesp
De vijgenwesp is een insectensoort die in symbiose* leeft met de vijgenboom. De vrouwelijke vijgenwesp kruipt via een kleine ingang aan de onderkant van de vijg de vrucht binnen, om daar haar eitjes te leggen. Omdat de opening erg nauw is verliest ze daarbij meestal haar vleugels en antennes.
Symbiose*: de vijgenboom en vijgenwesp leven in symbiose met elkaar. Dit betekent dat ze elkaar nodig hebben om te kunnen overleveren. Vijgenwespen worden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de bij voor honing, dus niet uitgebuit.
Bestuiven vijgenboom
Eenmaal binnen legt ze haar eitjes en laat ze stuifmeel achter, maar kan er zelf niet meer uit. De vrouwelijke vijgenwesp sterft in de vijg en wordt door enzymen omgezet in proteïne. Wanneer de eitjes van de vijgenwesp uitkomen hebben de vrouwelijke en mannelijke vijgenwespen twee uiteenlopende functies.
Allereerst paren ze met elkaar. Daarna begint de vleugelloze mannelijke vijgenwesp een pad naar buiten te banen. Deze ontsnappingsroute maakt hij overigens niet voor zichzelf, maar voor zijn zusjes. De vrouwelijke vijgenwesp neemt tijdens het naar buiten kruipen (onbedoeld) stuifmeel mee. Eenmaal buiten zet de vrouwelijke vijgenwesp de circle of life door.
Eet ik dan een dode wesp?
Het antwoord daarop is waarschijnlijk 'nee'. En dat is om twee redenen:
1. De vijgen die jij koopt in de supermarkt zijn waarschijnlijk gecultiveerd door de mens. Deze soort is zaadloos waarbij er ook geen vijgenwesp nodig is voor de bestuiving.
2. Wij eten alleen de vrouwelijke vijg, terwijl de vijgenwesp haar eitjes legt in de mannelijke vijg. Het kán voorkomen dat de vijgenwesp per ongeluk een vrouwelijke vijg binnenvliegt en daar sterft. In dat geval is er nog geen reden tot paniek: een volgroeide vijgenwesp minuscuul is, zo'n 2 mm om precies te zijn. Je zult er dus níets van merken.
Zijn vijgen dan wel vegan?
Dat brengt ons bij de volgende vraag: zijn vijgen dan wel vegan? Het antwoord daarop is simpelweg 'ja'. Vegans eten geen dierlijke producten maar vanwege de symbiose worden de wespen niet uigebuit, zoals bijen in het geval van honing. Maar de keuze ligt natuurlijk altijd bij de persoon die het gaat opeten.
